ท่ามกลางความท้าทายทางเศรษฐกิจที่ส่งผลกระทบต่อรายได้ของคนไทย โครงการ “การพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มบนฐานทรัพยากรชุมชน ตำบลตากูก อำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์” โดยสาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ธุรกิจ ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการจุดประกายและขับเคลื่อนเศรษฐกิจระดับชุมชนให้เติบโตอย่างยั่งยืน โดยใช้ความได้เปรียบด้านทรัพยากรธรรมชาติและภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นหัวใจสำคัญในการพัฒนา

            โครงการนี้ดำเนินงานในพื้นที่ 7 หมู่บ้านของตำบลตากูก จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งเป็นแหล่งที่มีชื่อเสียงด้านผ้าไหมและมีความหลากหลายของสมุนไพรท้องถิ่น แต่ยังขาดการแปรรูปเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม โครงการจึงมุ่งเน้นการพัฒนาทักษะและสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่อเพิ่มรายได้และยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน โดยเฉพาะกลุ่มสตรี กลุ่มทอผ้าไหม และครัวเรือนยากจนจำนวน 3 ครัวเรือน

ตราสินค้าตำบลตากูก

โครงการได้จัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบที่สามารถนำไปต่อยอดในเชิงพาณิชย์ได้สำเร็จ ดังนี้

1. การแปรรูปสมุนไพร: พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ 2 ชนิด ได้แก่
– ชาใบหม่อน: นำใบหม่อนที่มีอยู่มากในชุมชนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวงจรการเลี้ยงไหม มาแปรรูปเป็นชาสมุนไพรเพื่อสุขภาพ
– น้ำพริกสมุนไพร: สร้างสรรค์น้ำพริกรสชาติเป็นเอกลักษณ์โดยใช้สมุนไพรท้องถิ่นเป็นส่วนประกอบหลัก

2. การแปรรูปเศษผ้าไหม: จัดการเศษผ้าไหมที่เหลือจากการตัดเย็บซึ่งเดิมอาจถูกทิ้งไปอย่างไร้ค่า ให้กลายเป็น “เข็มกลัดผ้าไหม” ที่สวยงามและสร้างรายได้

3. การสร้างแบรนด์และการตลาดดิจิทัล: จัดอบรมการสร้างตราสินค้า (Brand), การออกแบบบรรจุภัณฑ์, เทคนิคการถ่ายภาพผลิตภัณฑ์ และการขายผ่านช่องทางออนไลน์ เพื่อให้ชุมชนสามารถเข้าถึงตลาดที่กว้างขึ้นและจำหน่ายสินค้าได้ด้วยตนเอง

โครงการนี้ไม่ได้เป็นเพียงการสร้างรายได้ แต่ยังสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ (SDGs) ในหลายมิติ

เป้าหมายที่ 1: ยุติความยากจน (No Poverty)
โครงการมุ่งเน้นการสร้างอาชีพและรายได้โดยตรงให้กับคนในชุมชน รวมถึงกลุ่มเปราะบางอย่างครัวเรือนยากจน 3 ครัวเรือน การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ช่วยให้พวกเขามีแหล่งรายได้ที่มั่นคงและยั่งยืนขึ้น นำไปสู่การหลุดพ้นจากความยากจน
เป้าหมายที่ 8: งานที่มีคุณค่าและการเติบโตทางเศรษฐกิจ (Decent Work and Economic Growth)
โครงการส่งเสริมการสร้างงานในท้องถิ่นและกระตุ้นเศรษฐกิจฐานรากให้เติบโตจากการแปรรูปสินค้าชุมชน เป็นการเปลี่ยนจากผู้ผลิตวัตถุดิบไปสู่การเป็นผู้ประกอบการที่สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าสูงขึ้น
เป้าหมายที่ 12: การผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน (Responsible Consumption and Production)
การนำ “เศษผ้าไหม” มาสร้างสรรค์เป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ถือเป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าตามหลักเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ช่วยลดปริมาณขยะและสร้างมูลค่าจากสิ่งที่เคยถูกมองข้าม
เป้าหมายที่ 5: ความเท่าเทียมทางเพศ (Gender Equality)
ผู้เข้าร่วมโครงการส่วนใหญ่เป็นกลุ่มสตรีและกลุ่มทอผ้าไหม ซึ่งเป็นการส่งเสริมบทบาทและศักยภาพของผู้หญิงในการเป็นกำลังหลักขับเคลื่อนเศรษฐกิจของครอบครัวและชุมชน
เป้าหมายที่ 17: ความร่วมมือเพื่อการพัฒนา (Partnerships for the Goals)
โครงการนี้เกิดจากความร่วมมืออันแข็งแกร่งระหว่างสถาบันการศึกษา (มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์) หน่วยงานภาครัฐในพื้นที่ (อบต. ตากูก) และภาคประชาชนในชุมชน ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาให้ประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืน

             โครงการนี้ประสบความสำเร็จในการสร้างผลิตภัณฑ์ต้นแบบ 3 ชนิดพร้อมตราสินค้าและบรรจุภัณฑ์ที่พร้อมจำหน่าย ผลลัพธ์ที่สำคัญที่สุดคือการสร้างรายได้เพิ่มขึ้นในระดับครัวเรือน (ด้านเศรษฐกิจ) และก่อให้เกิดความร่วมมือร่วมใจในการผลิตสินค้าที่เป็นอัตลักษณ์ของชุมชน (ด้านสังคม)

             สิ่งที่น่าชื่นชมคือ ชุมชนได้นำความรู้ที่ได้รับไปต่อยอดและพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อจำหน่ายจริง อีกทั้งยังขยายผลด้วยการจัดอบรมให้คนในชุมชนด้วยกันเอง ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความสำเร็จในการสร้างความยั่งยืนที่แท้จริง และเป็นต้นแบบของการพัฒนาที่ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองและเติบโตต่อไปได้อย่างมั่นคง