จังหวัดสุรินทร์เป็นดินแดนที่มีมรดกทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมอันสั่งสมมายาวนาน องค์ความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นซึ่งเป็นรากฐานอัตลักษณ์ของชุมชนได้ถูกสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น อย่างไรก็ตาม ในยุคสมัยแห่งการเปลี่ยนแปลง องค์ความรู้เหล่านี้กำลังเผชิญกับความท้าทายจากการขาดการรวบรวมและจัดเก็บอย่างเป็นระบบ ทำให้เสี่ยงต่อการสูญหาย ด้วยตระหนักถึงความสำคัญในการพิทักษ์รักษามรดกอันล้ำค่านี้ โครงการ “การบริหารจัดการและปรับปรุงระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่นจังหวัดสุรินทร์” จึงได้ถูกจัดทำขึ้นเพื่อเป็นกลไกสำคัญในการอนุรักษ์และเผยแพร่องค์ความรู้ของจังหวัดสุรินทร์ให้ดำรงอยู่อย่างยั่งยืน

1. กระบวนการพัฒนาระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่นในพื้นที่ชุมชนตำบลเมืองที
2. กระบวนการเก็บรวบรวมข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่นจังหวัดสุรินทร์
3. กระบวนการทดสอบประสิทธิภาพของระบบฐานข้อมูล

โครงการมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อพัฒนาระบบฐานข้อมูลดิจิทัลที่มีประสิทธิภาพ สำหรับการรวบรวม จัดเก็บ และเผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่นของจังหวัดสุรินทร์อย่างเป็นระบบ โดยกระบวนการดำเนินงานอาศัยความร่วมมืออันแข็งแกร่งระหว่างสถาบันการศึกษาและชุมชน ซึ่งสะท้อนถึง เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนที่ 17 (SDG 17: Partnerships for the Goals) ทีมงานได้ลงพื้นที่สำรวจและเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงลึกใน 20 ตำบลของอำเภอเมืองสุรินทร์ ผ่านการสัมภาษณ์และแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน และผู้ทรงคุณวุฒิ เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลที่ถูกต้องและสะท้อนแก่นแท้ของภูมิปัญญานั้นๆ

https://lwds.surincampus.org

ระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่น จังหวัดสุรินทร์

ผลสำเร็จที่เป็นรูปธรรมของโครงการคือการรวบรวมองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นได้ จำนวน 65 ชุดข้อมูล และการพัฒนา แพลตฟอร์มฐานข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่นจังหวัดสุรินทร์ (lwds.surincampus.org) ที่สมบูรณ์ ซึ่งทำหน้าที่เป็นคลังความรู้ดิจิทัลที่เปิดกว้างสำหรับสาธารณชน แพลตฟอร์มนี้ไม่เพียงแต่เป็นเครื่องมือในการอนุรักษ์ แต่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญซึ่งส่งเสริมโอกาสในการเรียนรู้ตลอดชีวิต สอดคล้องกับ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนที่ 4 (SDG 4: Quality Education) ที่มุ่งสร้างหลักประกันว่าทุกคนจะได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพอย่างครอบคลุมและเท่าเทียม

ยิ่งไปกว่านั้น การจัดทำระบบฐานข้อมูลนี้ยังเป็นการดำเนินงานที่ตอบสนองต่อ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนที่ 11 (SDG 11: Sustainable Cities and Communities) โดยตรง ในเป้าประสงค์ที่มุ่งพิทักษ์และสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมของโลก (เป้าหมายย่อย 11.4) เนื่องจากฐานข้อมูลนี้เป็นเครื่องมือสำคัญในการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชน ซึ่งเป็นรากฐานของการพัฒนาเมืองและชุมชนให้มีความยั่งยืนและน่าอยู่สืบไป

โครงการ “การบริหารจัดการและปรับปรุงระบบฐานข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่นจังหวัดสุรินทร์” ได้บรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้เป็นอย่างดี ในการสร้างเครื่องมือดิจิทัลเพื่อการอนุรักษ์และส่งต่อมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ อย่างไรก็ตาม การดำเนินงานได้มอบบทเรียนอันมีค่าเพื่อการพัฒนาในอนาคต อาทิ ความจำเป็นในการจัดกระบวนการให้ความรู้เชิงลึกแก่ชุมชนเพื่อการกลั่นกรองข้อมูล และการเพิ่มประสิทธิภาพในการประสานงานก่อนการลงพื้นที่ ซึ่งข้อเสนอแนะเหล่านี้จะเป็นแนวทางในการต่อยอดโครงการให้เกิดประสิทธิผลสูงสุดต่อไป

โครงการนี้จึงไม่เพียงแต่เป็นการบันทึกเรื่องราวในอดีต แต่คือการวางรากฐานทางวัฒนธรรมที่มั่นคง เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และสร้างความภาคภูมิใจในท้องถิ่น ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับคนรุ่นหลังสืบไป