พลิกฟื้นป่าชุมชนบ้านอู่โลก: เพาะเห็ดป่า สร้างอาชีพ สร้างความยั่งยืน

พลิกฟื้นป่าชุมชนบ้านอู่โลก: เพาะเห็ดป่า สร้างอาชีพ สร้างความยั่งยืน

Sep 18, 2025

ณ ชุมชนบ้านอู่โลก ตำบลอู่โลก จังหวัดสุรินทร์ ที่ซึ่งวิถีชีวิตผูกพันกับการเกษตรแบบดั้งเดิมและความไม่แน่นอนของรายได้ โครงการ “ส่งเสริมอาชีพและพัฒนาเศรษฐกิจตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสู่ชุมชนอย่างยั่งยืน” ได้เข้ามาจุดประกายความหวัง โดยเปลี่ยนศักยภาพที่ซ่อนอยู่ใน “ป่าชุมชน” ให้กลายเป็นโอกาสในการสร้างอาหาร สร้างรายได้ และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นต้นแบบของการพัฒนาที่สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) อย่างแท้จริง

จากปัญหาและความต้องการ สู่การลงมือปฏิบัติ

ชุมชนบ้านอู่โลกเผชิญกับความท้าทายด้านรายได้ที่ไม่มั่นคง แต่ในขณะเดียวกันก็มีทรัพยากรล้ำค่าอย่างป่าชุมชน ซึ่งเป็นแหล่งของเห็ดป่าตามธรรมชาติ โครงการนี้จึงเกิดขึ้นเพื่อตอบโจทย์โดยตรง ด้วยการเปลี่ยนปัญหาให้เป็นศักยภาพผ่านกิจกรรมที่มุ่งเน้นการสร้างความยั่งยืน

1. ปลูกป่าเสริม (Reforestation): ในวันที่ 28-29 พฤษภาคม 2568 ชุมชนได้ร่วมกันปลูกป่าเพื่อฟื้นฟูระบบนิเวศ เพิ่มพื้นที่สีเขียว และสร้างบ้านที่อุดมสมบูรณ์ให้กับเห็ดป่าและสิ่งมีชีวิตอื่นๆ
2. อบรมเชิงปฏิบัติการเพาะเห็ดป่า: ชุมชนได้รับองค์ความรู้จากผู้เชี่ยวชาญในการทำ “หัวเชื้อเห็ดป่า” ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการเพาะเลี้ยง ทำให้สามารถขยายพันธุ์และจัดการผลผลิตได้อย่างเป็นระบบ ลดการพึ่งพิงการเก็บจากป่าเพียงอย่างเดียว

ผลลัพธ์ที่จับต้องได้: ชุมชนเข้มแข็ง สิ่งแวดล้อมสมบูรณ์

โครงการได้สร้างการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ โดยมีผู้เข้าร่วมกว่า 40 คนจาก 2 หมู่บ้าน คือบ้านอู่โลกและบ้านเมืองทอง ก่อให้เกิดผลสำเร็จที่เป็นรูปธรรม:

  • สร้างองค์ความรู้: ชุมชนมีความรู้ความเข้าใจในการเพาะเห็ดและการเก็บเกี่ยวอย่างยั่งยืน
  • สร้างความร่วมมือ: เกิดการรวมกลุ่มเพื่ออนุรักษ์ป่าชุมชน สร้างความสามัคคีและเครือข่ายที่เข้มแข็ง
  • สร้างแหล่งเรียนรู้: เกิดศูนย์เรียนรู้การเพาะเห็ดป่า 1 แห่ง เป็นต้นแบบให้แก่ชุมชนและผู้ที่สนใจ

ผลลัพธ์ที่จับต้องได้: ชุมชนเข้มแข็ง สิ่งแวดล้อมสมบูรณ์

โครงการนี้ไม่ได้เป็นเพียงการสร้างอาชีพ แต่ยังเป็นฟันเฟืองสำคัญในการขับเคลื่อนวาระการพัฒนาระดับโลก:

  • SDG 1 (No Poverty) & SDG 8 (Decent Work and Economic Growth):
    โครงการได้ สร้างอาชีพเสริมและเพิ่มรายได้ ให้กับ 40 ครัวเรือนโดยตรง จากการจำหน่ายทั้งดอกเห็ดสดและหัวเชื้อเห็ด ซึ่งเป็นการแก้ปัญหาความยากจนและส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากที่มั่นคง
  • SDG 2 (Zero Hunger):
    การเพาะเห็ดป่าช่วย สร้างแหล่งอาหารโปรตีนคุณภาพสูง ที่เข้าถึงได้ง่ายและปลอดภัยสำหรับคนในชุมชน ทำให้เกิดความมั่นคงทางอาหารในระดับครัวเรือน
  • SDG 12 (Responsible Consumption and Production):
    โครงการส่งเสริม แบบแผนการผลิตที่ยั่งยืน โดยเปลี่ยนจากการเก็บหาจากป่าเพียงอย่างเดียวมาสู่การเพาะเลี้ยง ซึ่งช่วยลดผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและสร้างสมดุลให้ระบบนิเวศ
  • SDG 15 (Life on Land):
    นี่คือเป้าหมายที่เป็นหัวใจของโครงการ การ ปลูกป่าเสริม เพื่อฟื้นฟูระบบนิเวศ การอนุรักษ์ป่าชุมชน และการใช้ประโยชน์จากความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยั่งยืน ถือเป็นการปกป้องและฟื้นฟูระบบนิเวศบนบกโดยตรง

ข้อเสนอแนะสู่ความยั่งยืนในระยะยาว

เพื่อต่อยอดความสำเร็จ โครงการได้เสนอแนวทางในการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ การติดตามผลในระยะยาว, การสนับสนุนให้ จัดตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เพื่อแปรรูปและสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์จากเห็ด และการ ขยายผลองค์ความรู้ ไปยังหมู่บ้านใกล้เคียง เพื่อสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ที่กว้างขวางและยั่งยืน

โครงการนี้จึงเป็นตัวอย่างอันยอดเยี่ยมของการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้เพื่อแก้ปัญหาของชุมชน สร้างความเข้มแข็งจากฐานทรัพยากรที่มีอยู่ และเป็นบทพิสูจน์ว่าการลงมือทำในระดับท้องถิ่นสามารถสร้างผลกระทบที่ยิ่งใหญ่และยั่งยืนได้จริง

อัลบั้มภาพ